(Thuenhanuoc.vn) Gần hết nửa năm 2023, nhưng tình hình cổ phần hóa (CPH), thoái vốn của các DNNN vẫn vô cùng chậm. Điều này không chỉ ảnh hưởng tới mục tiêu đã được đặt ra cho cả giai đoạn, mà còn ảnh hưởng tới kế hoạch thu từ bán vốn nhà nước giai đoạn 2021-2025 theo phân công của Thủ tướng Chính phủ.

ảnh: itn

Báo cáo của Bộ Tài chính cho biết, để đảm bảo quá trình triển khai CPH, thoái vốn, hệ thống các cơ chế chính sách pháp luật đã được ban hành đầy đủ, hoàn thiện, đảm bảo chặt chẽ hơn, công khai minh bạch, tối đa hóa lợi ích của Nhà nước. Qua đó, tháo gỡ khó khăn vướng mắc nhằm đẩy nhanh tiến độ CPH, thoái vốn và hạn chế thất thoát vốn, tài sản nhà nước. Tuy vậy, 5 tháng đầu năm nay, việc triển khai công tác CPH theo kế hoạch đã được phê duyệt vẫn không mấy tiến triển. Trong khi đó, công tác thoái vốn tại 5 tập đoàn, tổng công ty, DNNN với giá trị là 43,9 tỷ đồng, thu về 179,2 tỷ đồng.

Với kết quả này, Bộ Tài chính đánh giá, tiến độ triển khai CPH, thoái vốn chậm, trong đó bao gồm cả nguyên nhân khách quan và chủ quan. Thời gian qua, bất ổn lớn của thị trường tài chính trong nước và quốc tế, dịch bệnh Covid-19 đã tác động lớn đến quá trình CPH. Mặt khác, các doanh nghiệp thực hiện CPH giai đoạn này chủ yếu là đơn vị lớn, phạm vi hoạt động rộng, đa ngành, đa lĩnh vực, nhiều tài sản chuyên ngành nên rất khó xác định giá trị. Chưa kể, một số đơn vị vi phạm quy định về quản lý vốn, tài sản đang thực hiện thanh tra, kiểm tra, điều tra; các doanh nghiệp nhỏ và vừa là các đơn vị cung ứng, sản phẩm dịch vụ công ích, hoạt động gắn liền với các hoạt động của địa phương.

Điều quan trọng nhất đã nhiều lần được Bộ Tài chính và các cấp thẩm quyền chỉ ra đó là nhận thức và tổ chức thực hiện của một số cơ quan đại diện chủ sở hữu và người đứng đầu DN còn chưa cao, chưa quyết liệt trong tổ chức triển khai, thực hiện, thậm chí còn tư tưởng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm. Việc rà soát, lập kế hoạch sắp xếp lại DN giai đoạn 2021 - 2025 chưa được các cơ quan, đơn vị quan tâm đúng mức. Nhiều DN chưa hoàn thiện đầy đủ thủ tục pháp lý sắp xếp lại, xử lý các cơ sở nhà, đất theo pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công trước khi CPH, thoái vốn; còn nhiều vướng mắc, tồn tại về tài chính chưa được xử lý dứt điểm...

Mục tiêu của đề án tái cơ cấu DNNN giai đoạn 2021 - 2025 là nộp NSNN tối thiểu 248 nghìn tỷ đồng từ cơ cấu lại DNNN, trọng tâm là tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước. Thế nhưng trong năm 2021 -2022, số tiền thu từ CPH, thoái vốn nộp vào NSNN mới chỉ được 4.848 tỷ đồng, chiếm 8% kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ giao là 60.000 tỷ đồng. Do vậy, để tiếp tục đẩy nhanh tiến độ, thời gian tới, với vai trò được giao, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục rà soát, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật thuộc trách nhiệm soạn thảo liên quan đến công tác CPH, thoái vốn để trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. 

Bộ Tài chính cũng đề nghị các bộ, ngành, địa phương, DNNN theo chức năng, nhiệm vụ được giao nghiêm túc thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Cơ quan đại diện chủ sở hữu đôn đốc các doanh nghiệp trực tiếp quản lý, sử dụng nhà đất kê khai báo cáo, lập phương án sắp xếp lại các cơ sở nhà, đất theo quy định. Đối với UBND các tỉnh, TP cần sớm có ý kiến về phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất của các DN trung ương đóng trên địa bàn, bảo đảm tiến độ; đồng thời xây dựng cơ sở dữ liệu để theo dõi, quản lý kê khai, báo cáo, lập, phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất và tổ chức xử lý.

Đặc biệt, Bộ Tài chính đề nghị xử lý nghiêm trường hợp làm chậm, vi phạm quy định về CPH, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Xác định rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan, nhất là người đứng đầu, coi việc thực hiện nhiệm vụ và kết quả thực hiện sắp xếp, CPH, thoái vốn, cơ cấu lại DNNN là một tiêu chí đánh giá các cơ quan, đơn vị tập thể, cá nhân liên quan. Tăng cường công khai, minh bạch thông tin về tình hình tài chính, hoạt động sản xuất kinh doanh của DNNN để tạo niềm tin, thu hút sự quan tâm của các nhà đầu  tư...

Hương Quỳnh